“Al die verhuizingen gaven mij geen perspectief, alleen wanhoop”

Femke (20) was vijftien toen ze uit huis werd geplaatst. Ze kampte met eetproblemen, suïcidaliteit, beschadigde zichzelf en is als kind seksueel misbruikt. Uiteindelijk kreeg Femke hulp. Maar wat ze toen nog niet wist, was dat dit het begin zou zijn van een lange reeks doorplaatsingen die haar leven totaal zouden veranderen.

In vier jaar tijd werd Femke zeven keer doorgeplaatst. Geen van die plekken bood haar stabiliteit, alleen tijdelijke opvang. Na haar uithuisplaatsing kwam ze meteen terecht op de zwaarste afdeling van de gesloten jeugdzorg, een zogenoemde ZIKOS-afdeling. Daar leefde ze onder strenge restricties en had ze nauwelijks vrijheid. Toen ze later naar een andere afdeling in de gesloten jeugdzorg moest, ging het nog verder bergafwaarts. Een suïcidepoging werd het dieptepunt.

Ik werd vaak zomaar verplaatst, zonder dat ik het zag aankomen. Niemand vroeg mij wat ik ervan vond.”

Na een ziekenhuisopname werd ze in een isoleercel geplaatst. “Urenlang zat ik daar, zonder enig idee wat er met mij zou gebeuren, of waar ik aan het einde van die dag zou verblijven. Mijn lot lag volledig in de handen van anderen.” Uiteindelijk moest ze terug naar de ZIKOS-afdeling, een doorplaatsing die voor veel angst zorgde. “Ik wist wat mij daar te wachten stond en wilde er koste wat het kost niet naar terug. De gedachte alleen al maakte me doodsbang.” Maar een keuze had ze niet. 

Na deze ervaring volgden meer gesloten groepen. Uiteindelijk werd ze doorgeplaatst naar een open behandelgroep en later naar beschermd wonen. “Ik werd vaak zomaar verplaatst, zonder dat ik het zag aankomen. Niemand vroeg mij wat ik ervan vond.”

Geen thuis en school

Voor Femke voelde elke verhuizing als een bevestiging dat ze nergens echt thuishoorde. “Het voelde alsof ik telkens weer opnieuw moest beginnen, zonder ooit echt iets op te kunnen bouwen of ergens bij te horen.”

In de tussentijd had ze nauwelijks ruimte om zich te ontwikkelen. “Ik moest stoppen met mijn tweetalig havo/vwo omdat er geen passende school voor mij werd geregeld. Door al die tijdelijke plekken kon ik nooit naar school en mijn diploma halen. Nu zit ik zonder diploma en moet ik rondkomen van een uitkering.”

Het voelde alsof ik telkens weer opnieuw moest beginnen, zonder ooit echt iets op te kunnen bouwen of ergens bij te horen.”

Vertrouwen en perspectief

Femke verloor het vertrouwen in zichzelf en anderen, maar er was een hulpverlener die haar niet opgaf. Hij liet haar zelf keuzes maken en zei: “Therapie kan helpen, maar het is jouw beslissing.” Femke voelde zich voor het eerst écht gezien en serieus genomen. Zelfs in haar zwaarste momenten was hij er voor haar. “Na een nieuwe suïcidepoging, toen ik mij al had voorbereid dat ik terug moest naar een gesloten afdeling, zei hij: ‘We gaan het gewoon weer proberen.’”

Het was een keerpunt in haar herstel. “Al dat verhuizen gaf mij alleen maar stress en ik voelde mij wanhopig. Het maakte mij suïcidaal, want ik had geen idee waar ik het allemaal voor deed. Pas toen ik ergens langer mocht blijven, durfde ik me open te stellen en kreeg ik weer perspectief.”

Uitspreken voor een betere jeugdzorg

Femke gunt elk kind met jeugdzorg deze steunende ervaring en blijft zich onverminderd uitspreken. Haar boodschap is duidelijk: “Luister naar ons, durf risico te nemen. Geef ons de kans om te hechten, relaties op te bouwen en te herstellen, zonder steeds in onzekerheid te leven. Kijk verder dan statistieken of hoe het ‘hoort’ te gaan, de keuzes van beleidsmakers en hulpverleners bepalen namelijk de rest van ons leven.