“Hoe kan een kind zich veilig voelen als de angst speelt dat het kind weer weg moet?”

“Doorverhuizen vraagt een enorm aanpassingsvermogen van kinderen in jeugdzorg”, zegt jeugdreclasseerder Sabrina Pujols Lebron (43). Onrealistisch en oneerlijk, als je het haar vraagt. “Het belemmert hun ontwikkeling en geeft ze het gevoel dat ze nergens écht thuishoren. Dat is misschien wel het meest schadelijk.“

Sabrina is jeugdreclasseerder en begeleidt jongeren die een delict hebben gepleegd. In haar dagelijkse werk wordt Sabrina vaak geconfronteerd met de complexiteit van jeugdzorg, het vinden van de juiste plek voor kinderen die niet meer thuis kunnen wonen, is soms een hele moeilijke opgave.

Recht op een liefdevolle woonplek

Het begint allemaal bij de uithuisplaatsing. “Kinderen worden bijvoorbeeld uit huis geplaatst door een onstabiele thuissituatie, waar een kind niets aan kan doen maar wel de gevolgen van draagt.” In een ideale situatie komen kinderen dan terecht op een woonplek die liefdevol is, waar ze lange tijd mogen blijven, vrienden kunnen maken en een sociaal leven kunnen opbouwen. Helaas komt het nog te vaak voor dat kinderen eerst op een crisisopvang komen en daarna nog een aantal keer moeten verhuizen, licht Sabrina toe.

Afwijzing

“Je probeert het kind te vertellen: ‘Je mag er zijn, je gedrag komt voort uit wat je hebt meegemaakt, we begrijpen je’”, zegt Sabrina. Als een kind vervolgens moet verhuizen vanwege zogenaamd probleemgedrag, kan het kind zich opnieuw afgewezen voelen en het gevoel krijgen nergens echt thuis te horen, wat juist die problemen versterkt. “Het is hartverscheurend en een vicieuze cirkel die soms maar niet doorbroken wordt.”

Het belemmert hun ontwikkeling en geeft ze het gevoel dat ze nergens écht thuishoren. Dat is misschien wel het meest schadelijk.“

Desastreuze gevolgen

Sabrina: “Het doorplaatsen van kinderen van de ene plek naar de andere maakt het bijna onmogelijk voor hen om zich te hechten. Elke nieuwe woonplek brengt nieuwe groepsleiders, regels en structuur met zich mee. Hoe kan een kind zich veilig en vertrouwd voelen, als de angst speelt dat het ook daar weer weg moet?”

Ze vertelt ook over de enorme psychische druk die deze constante veranderingen met zich meebrengen. “Gevoelens van afwijzing en onzekerheid stapelen zich op. Deze kinderen krijgen steeds meer het idee dat ze nergens écht thuis horen.”

Stabiele thuisomgevingen

Wat is de oplossing? Sabrina benadrukt dat maatwerk essentieel is. “Op papier staat dat gemeenten hierin moeten investeren, maar in de praktijk rijzen de kosten van jeugdzorg de pan uit waardoor dit heel lastig wordt gemaakt.” 

Gemeenten zouden volgens Sabrina moeten zorgen voor stabiele thuisomgevingen voor kinderen, zodat ze zich kunnen ontwikkelen, vrienden maken en zich veilig voelen. En een kind zo veel mogelijk in de eigen regio laten wonen zodat er zo min mogelijk veranderingen zijn. Op deze manier kunnen kinderen ook contact houden met hun ouders, wat volgens Sabrina meer mogelijk gemaakt zou moeten worden. “Die momenten van verbinding kunnen voor een kind hét verschil maken, omdat het contact met ouders essentieel is voor hun ontwikkeling.” 

Verantwoordelijkheid van ons allen

Maar er is meer nodig, zegt Sabrina. Ze doet een oproep aan iedereen: “Minder uithuisplaatsingen door meer betrokkenheid vanuit de maatschappij.” Ze benadrukt dat het belangrijk is om naar elkaar om te kijken, in plaats van weg te kijken. “Mijd een kind dat ‘lastig’ of ‘anders’ is niet. Help waar het kan, bijvoorbeeld door het kind uit te nodigen om te komen eten.” We hebben volgens Sabrina allemaal de verantwoordelijkheid om voor de jeugd te zorgen. “Dit is geen taak van jeugdzorg alleen, het is iets waar we allemaal aan bij moeten dragen.”